Jelle Bultens ‘Eerste akte’

januari 2015

Van 13 december tot 13 januari 2015 ontvangt Het Eerste Uur Jelle Bulten, een jonge kunstenaar die na een paar jaar keihard werken heeft besloten dat het tijd is geworden om een publiek te zoeken. De stap van privé naar publiek en van werkruimte naar tentoonstellingsruimte is fors. Wat komt daar allemaal bij kijken?

'Het gaat om de kracht van de associatie en de fantasie.'

Ik ontmoet Jelle in de Nijmeegse Benedenstad , waar Het Eerste Uur gevestigd is; een expositieruimte die dient als verzamelplaats voor jonge en creatieve ondernemers. Ik krijg een privérondleiding in de voormalige bronsgieterij en wandel, terwijl Jelle mij voor gaat, door de verschillende ruimtes. Hij leidt mij door de ‘eerste akte’ van zijn eerste solotentoonstelling: een smalle gang vol tekeningen, schetsen en ideeën die laten zien hoe Jelle werkt. Met potlood en pen tekent hij hersenspinsels, gedachtes en invallen uit - mensen met meerdere hoofden, studies van lichaamsdelen en combinaties van mens en object.

‘Het gaat om de kracht van de associatie en de fantasie. Verhalen vertellen door onderwerpen en objecten te combineren.’ Deze voorstudie is een ontmoeting, een kennismaking met Jelle en zijn werk. De tentoonstelling vindt een vervolg in de tweede akte. Deze werken zijn groot, kleurrijk en dramatisch. Volle composities waarin veel gebeurt. Inspiratiebronnen voor deze werken  waren brieven over de nieuwe minister van Cyber en zijn bijbaan als fietsenmaker/fietsenstallingbewaker. Het werk hieronder gaat over zijn ‘stalen ros’ en bestaat onder meer uit een aantal herkenbare fietsonderdelen.

Vóór de derde akte bevindt zich nog een verborgen onderdeel; een terugblik op eerder gemaakt werk. Jelle’s eerdere werk is eveneens vol en kleurrijk, maar bestaat ook vaak uit driedimensionale objecten die in de doeken geïntegreerd zijn. ‘Ik was hier nog zoekende naar hoe ik wilde schilderen’, zegt Jelle over deze periode.

De derde akte bestaat uit een ruimte met een zestal grote, zwevende werken die op je af lijken te komen. Ze dagen je uit een mening te vormen en die te delen aan een grote zwarte tafel die in het midden van de ruimte staat.

Na de rondleiding praat ik met Jelle over zijn eerste solo-expositie. Ik ben nieuwsgierig naar wat er allemaal komt kijken bij het organiseren van een tentoonstelling.

'Je moet werken voor jezelf, niet voor een ander'

Lieke Verburgt (LV): Hoe werk je naar een expositie toe?

Jelle Bulten (JB): “Het begint allemaal met het maken van beeldend werk en daarbij het maken van keuzes. ‘Kunst ist arbeit’. Als je kunstenaar wilt zijn en je werkt wilt exposeren, moet je minimaal twee jaar keihard werken. Elke vrije minuut die je hebt moet je benutten. Je doet het voor niemand anders, enkel voor jezelf.”

LV: Wanneer weet je of een werk klaar is?

JB: “Bij elk werk dat ik maak ontstaan er tijdens het proces een soort paniekmomenten en krijg ik buikpijn. Ik stuit op problemen en vraag me dan af: waar gaat het heen met mijn werk? Vervolgens begin ik opnieuw en blijf ik elke keer weer nieuwe problemen oplossen die ik tegenkom. Fred Bervoets zegt: ‘Het moeilijkste moment is bepalen wanneer een werk klaar is’. Daar ben ik het volledig mee eens.”

LV: Wat komt er allemaal kijken bij een expositie?

JB:“Het samenstellen van een expositie is niet makkelijk. Je moet kritisch blijven kijken naar je werk en constant afwegingen en vergelijkingen maken. Soms zet ik een schilderij even apart om het later weer met een frisse blik te kunnen bekijken. Wanneer je genoeg materiaal hebt, kun je gaan kijken naar de samenstelling van het geheel en wordt het tijd om een plek te zoeken die openstaat voor jou en jouw werk. Dit is ook een belangrijk onderdeel van het maken van een expositie. Je moet er rekening mee houden dat de expositieruimte invloed heeft op de expositie. Het ene werk komt goed uit in een grote ruimte, het andere werk in een kleine ruimte. Het zoeken naar een ruimte heeft niet alleen maar met licht of grootte te maken. Om eerlijk te zijn was dat mijn laatste zorg. Het ging mij erom een uitdaging binnen een ruimte te hebben die zorgt voor een bepaalde manier van exposeren. Bij Het Eerste Uur waren het de flexwerkplekken. Die zorgden ervoor dat er dan zoiets ontstaat als ‘World Conference’ en de daarbij horende lange zwarte tafel.

Uiteindelijk zorgt de locatie voor de manier waarop de doeken hangen. Bij een goede expositie valt alles samen, de kunstwerken en de vertaling/plaatsing in de ruimte. Naast het zoeken van een geschikte ruimte moet er nog veel meer georganiseerd worden. Denk  aan het etentje voorafgaand aan de expositie; werken op locatie en werken maken voor de locatie betekent denken aan alle spullen die je mee moet nemen (zand, cement, touwen, speciekuip, metseltroffel, boormachines, waterpas, laserwaterpas, zelfgemaakte mal voor het voorboren van de muurbeugels, verschillende schroeven, spijkers, 6 meter ladder); uitnodigingen maken en versturen; het verhuizen van de werken van atelier naar Nijmegen met doeken van 3 bij 2 meter; het vervoer en bescherming van de werken; licht, presentatie, het ophangsysteem, het bedenken van de onderschriften enzovoorts. Al met al best een imposante lijst waarover goed nagedacht moet worden.”

LV: Hoe geef je een werk een goede prijs?

JB: “Het is een voltijdbaan om bezig te zijn met het realiseren van je eigen tentoonstelling. Al het andere stopt een beetje. Je moet een besluit maken over de kunstwerken, maar ook de ruimte en alles eromheen moet bekeken en besloten worden. Als laatste en zeker niet leukste moet dit alles ook nog gefinancierd worden. Overal zit geld in: van het materiaal voor je werk en de publicatieposters tot aan de openingsborrel. Daar moet je rekening mee houden bij de verkoop van je werk.” Zoals hij eerder al zei “Je moet werken voor jezelf, niet voor een ander”.

Met de antwoorden op mijn vragen op zak laat ik Jelle achter bij zijn expositie, waar hij alweer druk bezig is met het in orde brengen van de verlichting van zijn werken. Het voorproefje dat ik van hem heb gekregen van het maken van een solotentoonstelling zal mij zeker helpen als ik zelf zover ben.